معرفی پل تاریخی کلهر در استان لرستان

پل کلهر یکی از بلندترین و مرتفع ترین پلهای تاریخی لرستان و ایران است که در زمان حکومت آل حسنویه یا کوردهای برزیکانی بر لرستان ساخته شد
این پل و راه دستکند آن یکی از مهمترین بناهای عام المنفعه در سرزمین لرستان است که برای سهولت رفت و آمد مردم و مسافران و کاروانها مسیر کاروانها در دوره بدر بن حسنویه اعتبار و ارزش خاصی داشته و سختی و دشواری سفر را بر مسافرانآسان کرده است.

بر صخره های دو سوی پل کلهر دو لوح سنگی همانند با پنج سطر به خط کوفی مورق نقر شده لوح شرقی بر اثر ایجاد تونل شمالی در عصر پهلوی دوم نابود شده، اما لوح غربی هنوز برجاست.

در لوح غربی که بر فراز جاده دستکند چشم نوازی می کند. دو قاب در دیواره عمودی کوه کنده شده است. قاب اول لوحی نانوشته که سطح تسطیح آن دچار ترک و شیار شده و رها شده است، ابعاد قاب ننوشته صدوسی در هشتادوهشت سانتیمتر است.

به فاصله حدود بیست سانتیمتر از لوح مذکور کتیبه غربی پل قرار دارد. اندازه قاب کتیبه غربی حدود صد و دو در نود وهشت سانتیمتراست. تقریباً تمام عبارات و سطرهای کتیبه حفظ شده و کلیت مضمون آن با لوح شرقی که متاسفانه در زمان ایجاد تونل و راه سراسری از بین رفت، مشابهت کاملاً یکسانی دارد

 هر چند با از بین رفتن کتیبه ضلع شرقی خلع یکی از عناصر جان بخش به این بنای تاریخی احساس می گردد، اما همچنان کتیبه همسان غربی به عنوان حافظ بخش مهمی از تاریخ  ساخت پل و درک اندیشه های سازنده آن ارزش زیادی دارد. این کتیبه ها به زبان عربی و با بیانی خوش و با خط زیبای کوفی مورق بر روی صخره نوشته شده است.

این جفت لوح سنگی نخستین کتیبه های برجای مانده از بدر بن حسنویه، فرزند و مشهورترین فرد از خاندان حسنویه است. بدر ، شاپورخواست (خرم آباد امروزی) را یکی از مراکز ایالتهای حکومت خود قرار داد و بر سراسر کوهستان مرکزی زاگرس از جندی شاپور(نزدیک دزفول) تا شرق بین النهرین به پایتختی سرماج بیستون کرمانشاه حکمرانی می کرد او به پاس خدمتی که به دیلمیان کرده بود توانست قدرت خود را حدود سی و پنج سال(از سال سیصدو شصت و نه تا چهارصد و پنج هجری قمری) حفظ نماید.

تاریخ کتیبه معمولان قریب چهار سال پس از به قدرت رسیدن او را خاطر نشان می کند. مضمون کتیبه چنین است:
بسم الله الرحمن الرحیم/ هذا ما امر ببنائه الامیر الاجل/ ابوالنجم بدر بن حسنویه بن الحسین/ اطال الله بقائه ابتغا ثواب الله عز و جل/ فی سنه اربع و سبعین و ثلثمائه اثابه الله علیه
ترجمه:
بسم الله الرحمن الرحیم/ این (است) آنچه به ساخت آن فرمان داد امیر والامقام/ ابوالنجم بدربن حسنویه بن الحسین/ که خداوند زندگانی اش را دراز کند به امید ثواب خداوند عز و جل/ در سال ۳۷۴ خداوند او را پاداش دهد.

در این متن او عبارت «هذا ما امر ببنائه»ف را آورده است که در کتیبه های بعدی او هم تکرار می شود. با اینکه این نخستین کتیبه بدر است، اما او در انتخاب متن و اجرا بسیار سنجیده و اندیشیده است. از جمله اینکه با کلمات پایانی سطر دوم و چهارم نوعی سجع ساخته اند: «امیر الاجل» و «عز و جل». دو بار از پاداش و ثواب الهی یاد کرده اند
(«ابتغاء ثواب الله» و «اثابه الله علیه») که نشان از عام المنفعه و خیر بودن کار است. بدر در کارهای خیر شهرتی داشت.

در طول حکومت سی و پنج سالەاش موقوفاتی در حمایت از عالمان و مستمندان و یتیمان و زائران مقرر کرده بود.
ابوشجاع تاریخ نویس معروف می نویسد: او راههای کوهستانی را آباد کرد و پل ساخت و با اختصاص موقوفات کلان، آسایش زائران گذرنده از سرزمینش را فراهم نمود.