جشن سده جهانی شد

جشن سده چهارشنبه ۱۵آذر ۱۴۰۲ به عنوان بیست‌ و‌ چهارمین عنصر میراث‌ فرهنگی ناملموس ایران در پرونده‌ای مشترک با تاجیکستان، در هجدهمین نشست کمیته جهانی پاسداری از میراث‌ فرهنگی یونسکو در بوتسوانا ثبت شد.

جشن سده، جشن پیدایش آتش است. این جشن مانند نوروز و مهرگان از جشن‌های بزرگ ایرانیان بوده و پیوند ویژه‌ای با آتش دارد، که همچنان در گستره‌هایی از ایران و در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه برگزار می‌شود. در این آیین، آتش به همراه آب، باد و خاک از عناصر سپند به شمار می‌رود، که در بسیاری از جشن‌های ایرانیان نقش کاربردی داشته است. ایرانیان باستان بر این باور بودند آتشی که در این روز افروخته می‌شود، نماد و نشانه‌ی گرم شدن زمین و آماده شدن برای ورود به فصل بهار است.

در شاهنامه آمده: هوشنگ پیشدادی، در راه شکار، ماری دید، سنگ برگرفت و بر مار انداخت تا مار را بکشد. مار بگریخت اما از برخورد سنگ‌ها جرقه‌ای جهید و آتش زاده شد.
هوشنگ به پاسداشت پی‌بردن به راز دستیابی بر آتش، جشنی به پا ساخت، نامش سده نهاد.