نامه هفتاد و یک سال پیش ماموستا هه‌ژار در خصوص زبان مادری

ماموستا عبدالرحمن شرفکندی (هه‌ژار) در هفتاد سال پیش نامه ای راجع به زبان مادری تحت عنوان جلوگیری از مواهب الهی برای هفته نامه کوهستان نوشته است.
در هفته نامه کوهستان شماره ۱۸ سال اول دوشنبه چهارم تیرماه ۱۳۲۴ شمسی صفحه ۸ نامه ای به زبان فارسی از مرحوم استاد عبدالرحمن شرفکندی (هه‌ژار) به چاپ رسیده تحت عنوان، جلوگیری از مواهب الهی، که با توجه به سیاستهای سرکوب و فشار بر قومیت های غیر فارس ایران جای تأمل و توجه دارد و در واقع تا حدودی منعکس کننده فضای آن زمان شهر مهاباد بوده و اکنون با گذشت ۷۱ سال از تاریخ انتشار آن در زمره اسناد فرهنگی و تاریخی محسوب می شود.
آقای مدیر محترم نامه کوهستان

گرامی نامه جنابعالی را از نخستین شماره خواندم و آن را زبان کُرد تصور کردم انصافاً همینطور هم بود ولی تاکنون که شماره ۱۳ آن به پایان رسیده مشی شما را تنها در جزئیات نشان می دهد. از قبیل درج خلاصه شکایات و انتقاد از مأمورین و امثال اینها در صورتی که انتظار کردستان از فرزند رشیدی چون شما، بسیار بالاتر و بیشتر از اینهاست. کردستان امروز نیازمند بحث در کلیات شئون اجتماعی است متأسفانه ضیق صفحات نامه کوهستان اجازه نمی دهد به تفصیل پرداخته و مطالب را آنطور که شایسته است تشریح کنیم ناگزیر به طور اختصار می خواهم بوسیله گرامی نامه یک موضوع اساسی را به عرض دولت برسانم
یکی از مباحث بسیار مهم و حیاتی در کردستان زبان است و تاریخ تا امروز نشان نمی دهد در هیچ دوره و هیچ زمانی زبان مردمی را ممنوع کرده باشند و در عصر حاضر نیز نمونه اینکار جز در ایران در هیچ کجای دنیا پیدا نمی شود و در ممالک اتحاد جماهیر شوروی، تمام ملل آن کشور زبانشان آزاد و رسمیت دارد و در مستملکات امپراطوری انگلیس.کلیه زبان های ملل آزاد است. همچنین در آمریکا و فرانسه و… اهمیت زبان از نظر قرآن مجید بالاتر از همه اینهاست بطوری که در سوره ۳۰ آیه ۲۱ می فرماید (و من آیاته خلق السموات و الارض و اختلاف ألسنتکم و الوانکم ان فی ذالک الایات للعالمین) یعنی از آیات و علائم قدرت خداوند متعال است خلق آسمانها و زمین و گوناگون زبانها و رنگهای شما و بطور قطع در آنها نشانهائی است برای جهانیان.

جائی که خدای یگانه زبانها را برابر آسمانها و زمین قرار داده و به همان پایه مهم شمرده است آیا چنین موهبت الهی را می شود با زور و فشار از بین برد؟ به گواهی تاریخ از شش هزار سال قبل از میلاد زبان کُردی خود را خالص و پاکیزه نگهداشته و به هیچ زبان و لغات بیگانه آلوده نکرده است. آیا ممکن است زبانی را با این سوابق تاریخی و با ادبیات برجسته و عالیش محو و نابود نمود؟ خیر

جلوگیری از مواهب الهی و مبارزه با طبیعت در هیچ زمان و مکانی برای هیچ کس مقدور و میسر نبوده و نیست. بیائید از آن افکار تاریک و پوسیدگی بکاهید به قرآن مجید و قانون اساسی وقحی بگذارید. علت ممنوع کردن زبان کُردی و ندادن امتیاز روزنامه و مجله کُردی و جلوگیری از تحصیل به زبان شیرین کُردی چیست؟ چرا دولت همیشه از این مباحث روی برمی گرداند؟

اگر دولت حاضر به بحث و دقت باشد، ما به سهولت می توانیم ثابت کنیم که تحصیل در زبان کُردی نه تنها مضر نیست. بلکه باعث امیدواری و تشویق عموم مردم کُرد زبان خواهد بود.

بوکان: عبدالرحمن شرفکندی (هەژار)

تهیە و تدوین: غفار ابراهیمی